Baltic 2022

Legend

Driving
Boat
Ferry
Train

Warsaw, Poland ‐ Aug 28, 2022

441.5 km
Gdansk

553 km

Gdańsk
Stockholm, Sweden ‐ Aug 26, 2022

533.2 km

Nynäshamn

+2

Sztokholm
Österalnö ‐ Aug 25, 2022

414.9 km

Łatwiej tu legalnie polatać na F-16, ewentualnie Saab JAS 39 Gripen, niż zdobyć pozwolenie na zdjęcia z powietrza. Dlatego tym razem nie patrzymy z góry w dół, ale odwrotnie. Ziemia się kręci.

Stars
Råneå ‐ Aug 24, 2022

368.2 km

Właściciel biura podróży organizujący wycieczki śladami morderstw opisanych w szwedzkich kryminałach mówi, że ludzie nie potrafią tu teraz nawet zabić dorsza złapanego na morzu. Ostatnie zabójstwo, o którym słyszał miało miejsce w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Trochę to dziwne, bo dobrych i krwawych szwedzkich książek kryminalnych jest zatrzęsienie: Stieg Larsson, Henning Mankell, Camilla Läckberg i tak dalej. Jo Nesbø jest Norwegiem, ale to nie zmienia fakt [...]
u. Volvo jest chińskie, Ikea holenderska, ale szwedzki kryminał to marka mocniejsza niż Polish kiełbasa.
Hetan Kota, Finland ‐ Aug 23, 2022

450.5 km

W drodze z Norwegii zajrzeliśmy raz jeszcze na chwilę do Finów uzupełnić zapasy Salmiakki. To takie fińskie cukierki, które kiedyś były sprzedawane jako lekarstwo na choroby gardła. W różnych krajach robią tego podróby w rodzaju lukrecji z solą, ale prawdziwe Salmiakki kupić można chyba tylko w Finlandii i Niderlandach. Podobno nikomu to nie smakuje za pierwszym razem. Chlorek amonowy - bardzo polecam. Objazd państw sojuszniczych domykamy jednak przez Szwecję. Trasa E45, a po [...]
tem E8 i raptem kilka mijanych samochodów. Laponia norweska, fińska i szwedzka.

+3

To Hetan Kota
North Cape, Norway ‐ Aug 22, 2022

15.1 km

Przylądek Północny, Nordkapp, 71°10′21″N. Czy opłaca się jechać tyle, żeby zobaczyć jakieś kamienie? Nie opłaca się, ale warto. Opływamy potwora morzem Barentsa, a przy okazji Knivskjellodden, żeby nie było dyskusji, co jest bardziej na północ. Te kombinezony morskie doskonale chronią przed wiatrem. W wodzie kąpią się foki. Milusie. Walenie już raczej odpłyneły zimować na głębsze wody, ale widzieliśmy jeszcze dwie sztuki czegoś dużego przetaczające swe wielkie [...]
cielska nad powierzchnią wody. W górze ludzie robią sobie obowiązkowe zdjęcia z pomnikiem w kształcie globusa. Asfalt na klif jest raczej wymagający - sam tunel na Magerøya to 7 kilometrów, z czego połowa w dół, a połowa w górę. Zjeżdża się na głębokość 212 metrów, gdzie w lekkiej mgiełce można spotkać na przykład grupę 23 rowerzystów ze Śląska w dwudziestym dniu ich jazdy na północ - my ich minęliśmy już na powrocie. Potem sporo stromych podjazdów i zjazdów - sam klif jest na wysokości 307 metrów. Droga E69 się kończy i kończy się Europa, do której można dojechać. Finito. Raczej pustawo. Trochę kamperów, motocyklista z Kuwejtu, hardcory na rowerach i jakiś Mojżesz z wielką laską przyszedł tu chyba piechotą. Najdłuższa noc w roku trwa tutaj 67 dni , a najdłuższy dzień trwa 77 dni. Jakoś tak. Pogoda się zmienia co 3 minuty, jedynie wiatr wieje stabilnie i bardzo mocno. Start dronem z dużym ryzykiem - znajdziesz się po zawietrznej i możesz się żegnać ze sprzętem. Na Magerøya latem Saamowie wypasają renifery - jakieś siedem tysięcy sztuk. Na zimą z pomocą marynarki wojennej zwierzęta transportowane są na kontynent. Łażą tu wszędzie, ale jeśli ktoś dotarł na Nordkapp to znaczy, że przez ostatnie dni widział ich tyle, że przywykł.

+3

Nordkapp

Nordkapp, Skarsvåg, Magerøya in Norway from a drone
Skarsvåg ‐ Aug 21, 2022

372.5 km

„Gdy dzieci przestają się rodzić, nasze osady zaczynają umierać” - tak mówi nasz nowy znajomy w Skarsvåg, najdalej na północ wysuniętej miejscowości Europy. Ostatnie dziecko urodziło się tutaj bardzo dawno temu. Mieszka tu teraz zaledwie 40 starzejących się osób. Dalej na północ są tylko osady na wyspach Grenlandii i Svalbardzie. Zakładasz pułapki na w zatoce morza Barentsa i nie ma, że zimo. Jako przynęta posłużyć może kawałek ryby, byle nie z Odry. Następnego [...]
dnia sprawdzasz, czy się powiodło. Oho, taki dwu- trzyroczniak kraba królewskiego to jest jakieś dwieście euro w samym surowcu, gdyby go oddać do skupu. Wbijasz nóż prosto w mózg, żeby sobie krab źle nie pomyślał. Odrzucasz co niepotrzebne, a reszta prosto do posolonego wrzątku na 10 minut. Danie w zasadzie gotowe. Podajesz z ciepłym pieczywem i słonym masłem. Pancerz rozcinasz specjalistycznym sprzętem, choć nożyczki do papieru w zupełności wystarczą. Tak dojechaliśmy do Norwegii, a dalej się nie da. Naszą wyprawę ochrania NATO, ale wypada coś negatywnego wspomnieć o ruskich. Otóż kiedyś nie było tu takich krabów. W latach sześćdziesiątych XX wieku ludzie radzieccy wpuścili do morza Barentsa kilka sztuk kraba kamczackiego. Gatunek był tak inwazyjny, że niszczył lokalne ekosystemy. Norweskim rybakom zabrakło ryby. Ale po latach norweskie wioski zarobiły na krabach miliony. A Polska przekazała Ukrainie armatohaubice KRAB. Nieinwazyjne, ale ponoć dobrze tam robią na ekosystem.
Inari, Finland ‐ Aug 19, 2022

327 km

W sierpniu tu na Północy Słońce już nawet zachodzi. I trzeba wtedy uważać na Rudolfa, jego kolegów i koleżanki. Za dnia też trzeba uważać, bo zderzak dość dobrze zbiera komary, ale nie wiem jak renifery, które łażą tu wszędzie. Miejscowi się nie przejmują. Przyjezdni najpierw się zatrzymują, żeby zrobić foteczkę, potem w trosce o lakier, a jeszcze potem nie mają wyjścia, bo stoi taki na drodze i ma wyjebongo. Saamowie, ludność rdzenna Laponii, nie mają swojego pań [...]
stwa, więc nie możemy dołożyć kolejnej flagi wyprawy. Wiele wycierpieli od Finlandii, ale także od innych państw, do których należały w historii ich ziemie. Dyskryminacja, szkoły rezydencjalne, tępienie języków, rozpijanie wódą trochę odbiegają od znanych dzisiaj pięknych obrazków krainy świętego Mikołaja. Chrystianizacja i państwowa przemoc dały się tutaj lokalsom we znaki. Widokówkowe psie zaprzęgi też są ściemnione, bo husky pojawiły się tutaj jakieś 50-60 lat temu. Ale mökki można tu mieć nad własnym jeziorem lub pojezierzem, jeśli ktoś potrzebuje rozmachu. Sauna, wifi, Rudolf z ekipą i zero ludzi.

+3

Finlandia: lasy i jeziora (Finland: forests and lakes) - drone
Rovaniemi ‐ Aug 18, 2022

223.3 km

Koło podbiegunowe w wiosce świetego Mikołaja narysowane jest białą linią. Są dwie skrzynki pocztowe - kartka z Poczty Świętego Mikołaja może trafić do adresata od razu albo na święta. Trochę to jest bez sensu, bo u mnie w Polsce listonosz chodzi i tak tylko dwa razy w roku i nie roznosi kartek, ale przeterminowane awizo. Już kiedyś pomyliliśmy tutaj te skrzynki i rodzina myślała, że nasza podróż poślubna trwała od sierpnia do grudnia. Kiedyś Mikołaj mieszkał w Urho [...]
Krkkonena, ale w 1940 ruscy zagarnęli kawał Finlandii i święty został ewakuowany do Rovaniemi właśnie. Teraz z wiadomych powodów miasto zerwało partnerstwo z Murmańskiem, a Mikołaj zerwał kontakty z Dziadkiem Mrozem. Wsród znanych Rosjan w dziwnych czapkach już tylko Cyryl ma jakieś kontakty na zachodzie. Z Watykanem, co prawda, który nie należy do NATO. Podczas spotkania z Mikołajem robiono nam zdjęcia, a nasza rozmowa była nagrywana. Tego się nie spodziewaliśmy. Musieliśmy potem zapłacić elfom, żeby oddały wszystkie kopie. Za 128 dni widzimy się u nas. Język fiński jest podobny do niczego, a szwedzki także jest tu urzędowy i konstytucja gwarantuje, że wszystko można załatwić rownież po szwedzku. Hymn Finlandii na przykład to utwór przetłumaczony z języka szwedzkiego, a wśród Wielkich Finów nie brakuje takich, którzy mówili po szwedzku. Janne Ahonen nie wiadomo po jakiemu mówił, bo w ogóle się nie odzywał. Podobo gdy Szwedzi robili mapy terenów obecnej Finlandii, pytali miejscowych, co jak się nazywa. Ci nie za bardzo darzyli obcych szacunkiem i odpowiadali im tak, jak kazało serce. Dzisiaj wiele miejscówek ma w nazwach słowa brzydkie lub nawet wulgarne. Nie jestem w stanie tego zweryfikować, ale to musi być ciekawe, gdy w wzgórze Twojastara znajduje się nad zatoką A**ujcietoobchodzi.
Oulu ‐ Aug 17, 2022

606.4 km

Wynajęcie 10 metrów wagonu towarowego wychodzi taniej niż jazda przez cały dzień i potem szukanie spania. Dzięki, Władimir, za takie ceny. Przedziały sypialne są spoko, łazienki z prysznicem, ale nie ma w wagonie sauny. To przykre.
Helsinki ‐ Aug 16, 2022

W kilkunastu miastach na świecie rozrzucono gdzie byle po dwanaście portfeli. W środku trochę gotówki, zdjęcie i numer telefonu właściciela. W Warszawie zwrócono pięć, w Helsinkach jedenaście. Lekkie zdziwko, że w Warszawie tak dużo. Zaufanie społeczne bierze się też z edukacji, a finlandzki system wymieniany jest często wśród najlepszych na świecie. W Polsce to jest niewykonalne, ale nauczanie fenomenologiczne to jest mądre podejście. Podział na przedmioty ma mniejsz [...]
e znaczenie, a wiele tematów można analizować od razu w różnych aspektach. U nas to norma, że na fizyce przerabia się rzut ukośny, gdy na matematyce nie było jeszcze trygonometrii. Albo gdyby język polski połączyć czasem z historią, to ten romantyzm by się jakoś rozjaśnił. W czasach, gdy rosyjscy carowie mieli w tytulaturze „król Polski i wielki książę Finlandii” obydwa te kraje szły jakby w przeciwnych kierunkach. To amatorskie spłycenie, ale gdy Polska stopniowo traciła fragmenty autonomii i niezależności, Finlandia je zyskiwała. Finalnie carat nas wszystkich podobnie wydymał, ale na Placu Senackim pomnik Aleksandra II stoi do dziś. W 1863 roku car przywrócił im izbę niższą parlamentu. W tym samym roku u nas tłumił powstanie styczniowe. Jego wnuk Mikołaj II był dla nich gorszy, więc składali kwiaty pod pomnikiem Aleksandrowi trochę w ramach protestu przeciwko działaniom potomka. O Helsinkach to by było na tyle. Sauna nad jeziorem jest OK. Sauna w schronie przeciwlotniczym jest OK. Sauna jako jeden z wagoników koła młyńskiego w centrum jest bardzo OK.

Helsinki - Plac Senacki
Helsinki ‐ Aug 15, 2022

Po drugiej wojnie światowej Finlandia nie stała się republiką radziecką, ale finlandyzacja polegała na tym, że polityka zagraniczna miała być zgodna z linią ZSRR, a ruscy się teoretycznie nie wpieprzali do polityki wewnętrznej. Teoretycznie, bo zdarzyło się im na przykład doprowadzić do wymiany premiera. A gdyby za komuny wybuchła trzecia wojna światowa, to Finlandia była zobowiązana stanąć u boku ZSRR, podobnie jak Polska Rzeczpospolita Ludowa. Dopiero Władimir, geniusz s [...]
trategii, tak to koncertowo spartolił, że Finlandia olała ruskich i zgłosiła akces do NATO. Finowie, pomni doświadczeń, czuli i czują śmierdzący oddech wielkiego sąsiada. W Helsinkach powstało miasto B, całkowicie pod ziemią. Schronić się może tutaj i przetrwać wiele tygodni znacznie więcej osób niż liczy populacja stolicy. Oprócz funkcji na wypadek konfliktu w podziemnym mieście znaleźć można między innymi centrum handlowe, tor kartingowy, boiska, muzeum sztuki i całkiem spoko basen wykuty w skale. Jest w Finlandii 168 tysięcy jezior, ale podjechaliśmy się wykąpać także do Itäkeskus. Zdjęć robić nie wolno. Raz, że Finowie mają liberalne podejście do swej nagości. Dwa, to przecież schron dla czterech tysięcy ludzi, strategiczna budowla i elektronikę zostawia się przy samym wejściu. Tunelem pod ziemię trafia się do wykutej w litym kamieniu potężnej pieczary, w której znalazł się basen w wymiarze olimpijskim i kilka mniejszych, wieża do skoków, szatnie i sauny. Przewodniki nie kłamią: jeśli w publicznej saunie jakiś Fin coś mówi do ciebie po fińsku, to pewnie się pyta, czy może polać kamienie. I wtedy trzeba się ewakuować, bo oni mają ciała pokryte azbestem i inaczej odczuwają uderzenia gorąca. Pod ziemią znajduje się także kościół Temppeliaukio. Jest wydrążony w skale wśród kamienic, a na niej w upalny dzień ludzie się opalają i biwakują. Z zewnątrz widać tylko miedzianą kopułę. Środek robi wrażenie - jest to jeden z najczęściej odwiedzanych zabytków w Helsinkach. Finowie umieją w kościoły. W Kaplicy Ciszy zdjęć też się nie robi. W środku jest taka cisza, że słychać jak w uchu rdzewieje młoteczek.

+3
Helsinki ‐ Aug 13, 2022

89.5 km

Helsinki napoczęliśmy od biblioteki Oodi. Na stulecie niepodległości Finowie sobie taki właśnie prezent wybudowali. Bardzo dobra architektura. Miejsce stało się od razu niezwykle popularne i trzeba było menadżować kryzysem, bo liczący sto tysięcy pozycji księgozbiór okazał się być za mały. Bo Finowie czytają książki. Ale literatura to raptem jedno pięterko tego budynku. Ludzie grają tu w szachy, są pomieszczenia do cichej pracy, pokoje dla matki lub ojca z dzieckiem, sam [...]
ego dziecka, samego ojca lub samej matki. Są stacje graficzne, drukarki, plotery, warsztaty stolarskie, można korzystać z drukarek 3D, szyć na maszynie, wypożyczyć gitarę, wiertarkę i różne takie. Pokoje z konsolami do gier są bardzo spoko - znam taki jeden w Mordorze, ale widzę, że trzeba go doposażyć. Pół godziny od miasta podjeżdżamy pod naszą mökki. Jakiś czas temu skończył się asfalt. Las raczej gęsty, ale jest porządna droga szutrowa. Jedno jezioro, drugie, nasze jest czwarte. To wcale nie chatka. Rozłożysty coś jakby hotel z samym parterem. Dobry design, drewno, taras na jezioro, natura. Ale nowocześnie, 5G, kabina prysznicowa sama wie, kiedy ma się lać woda. Janne Pekka Nikkola jest naszym landlordem. Finowie mogą mieć do czterech imion. Mówi do nas ledwo słyszalnym szeptem. Obok siedzą jacyś ludzie przy grillu, w oddali się kąpie jakaś ekipa. Nikt nie emituje tu żadnych dźwięków. Niezwykła cisza, a przecież są tutaj jakieś osoby. Przy wejściu zostawia się buty. Chodzenie w obuwiu we wnętrzach w Finlandii to straszna siara. Dzieci w szkołach także biegają w skarpetach. W biurach ponoć to bardzo częste, ewentualnie filcowe kapcie Reino i Aino. Odpowiadamy szeptem, że thank you. Nad brzegami jezior Finowie budują sauny. Wieczorami wychodzą z nich prosto do wody.

+2

Oddi
Tallinn, Estonia

457.8 km

O dwóch dalszych państwach bałtyckich u nas słyszy się mało. Że można pojechać do Rygi, i że w Tallinie internowali nam Orła w trzydziestym dziewiątym. Obydwa miasta są ładne i bardzo od siebie różne. Teraz to nasi partnerzy w NATO. Według indeksu Global Power Litwa zajmuje 86 miejsce na świecie pod względem potencjału militarnego. Łotwa na miejscu 95, Estonia 108. Ale ta trójka ma silną motywację, by pomóc atakowanej Ukrainie. Byli wśród pierwszych państw, które z [...]
amknęły swoją przestrzeń dla ruskich maszyn w lutym. W stosunku do PKB żadne państwo na świecie nie pomaga Ukrainie bardziej niż niewielka terenem Estonia. W dzisiejszych gazetach grzany jest temat, że dzięki rewolucji w polityce Finlandii, która właśnie się dzieje, nasi sojusznicy będą w stanie zamknąć Zatokę Fińską w razie wu. Od czasu do czasu powraca temat tunelu kolejowego Tallin-Helsinki. W drugim sezonie serialu „Karppi” na Netflixie jest też ten wątek. Ciśniemy powierzchnią, by pobyć chwilę u naszego nowego alianta.

+2
Šiauliai, Lithuania ‐ Aug 12, 2022

617.8 km

US Army uznaje przesmyk suwalski za jeden z najbardziej zapalnych punktów w Europie. Być może to nie jest już aktualne, bo jeśli miałoby się to odbyć bez broni jądrowej, to przez decyzje Finlandii i Szwecji znacznie zmieniła się mapa sojuszy w basenie naszego morza. Zresztą generał Skrzypczak twierdzi, że do nas by weszli i tak przez Wysoczyznę Elbląską, gdzie teren jest bardziej dogodny. Na przesmyku sprzętu się mija trochę, także takiego serio serio. No photos. Obecnie j [...]
est tam chyba bezpieczniej niż w dorzeczu Odry. Inspekcję sojuszników bałtyckich rozpoczynamy na Litwie w Szawle. Jest tutaj lotnisko Baltic Air Policing. Siły lotnicze państw bałtyckich są skromne, więc inni członkowie NATO bazują tu swoje maszyny - obecnie Węgrzy cztery Gripeny w Szawle, wspierane czterema niemieckimi Eurofighterami Typhoon w Estonii. Zaglądamy na Górę Krzyży, Kryžių kalnas. Od upadku Powstania Listopadowego ludzie znoszą tu krzyże. Dziesiątki, setki, tysiące krzyży. Las krzyży. Gdy przejeżdżaliśmy tędy ostatnio, było ich mnóstwo. Teraz jest jeszcze więcej.

Góra Krzyży, Szawle, Litwa (Kryžių kalnas)
Warsaw, Poland ‐ Aug 12, 2022